Hisse Senedi Nedir? Hisse Senedi Türleri Nelerdir?
En Kısa Haliyle: Hisse Senedi Nedir?
Bir apartmanın 10.000 dairesi olduğunu ve her dairenin 10.000 ayrı tapusu bulunduğunu düşünün. Bu apartman halka açık bir şirketi, her dairenin tapusu ise bu şirketin hisse senedini temsil eder. Nasıl ki bir dairenin tapusu, o dairenin sahibini gösteriyorsa, hisse senetleri de bir şirketin belirli bir parçasının sahipliğini gösterir. Halka açık bir şirketin tek bir hissesine sahip olmanız, o şirketin ortağı olduğunuz anlamına gelir. Bu yüzden hisse senetleri “pay senedi” olarak da adlandırılır.
Hisse Senedi Alırken Nelere Dikkat Etmelisiniz?
Hisse senedi alırken dikkat etmeniz gereken bazı önemli noktalar şunlardır:
- Şirketin Ürün veya Hizmetinin Geleceği: Şirketin sunduğu ürün veya hizmetin gelecekteki potansiyeli nedir?
- Gelir Kaynakları: Şirketin en yüksek gelir elde ettiği faaliyetleri nelerdir?
- Kârlılık Oranı: Şirketin gelirlerinin ne kadarı kârdır?
- Rekabet Avantajı: Şirketin ürünlerinin rakiplerine göre avantajları nelerdir?
- Pazar Payı: Şirketin sektördeki payı ne kadar?
- Kâr Artışı: Şirketin düzenli olarak kârını artırıp artırmadığı.
Hisse Senedi Nasıl Ortaya Çıkar?
Bir şirket kurulduğunda, önceden belirlenmiş ortaklık yapısına göre hisse senetlerini çıkarır. Ancak bu hisse senetlerini alabilmek için şirketin halka arz olması gerekir. Halka arz, şirketin hisse senetlerini halka açması ve yatırımcılara sunmasıdır. Bu süreç, şirketin sermaye artırması ve yatırımcıların şirkete yatırım yapabilmesi için önemlidir.
Hisse Senetlerinin Yatırımcıya Sağladığı Haklar
Hisse senetlerine yatırım yapan biri, şirketin kâr payı (temettü) dağıtması durumunda bu kârdan pay alabilir. Ayrıca, bazı şirketler yatırımcılarına genel kurullarda oy kullanma hakkı verir.
Hangi Şirketler Hisse Senetlerini Halka Arz Edebilir?
Hisse senetlerini halka arz edebilecek şirket türleri arasında anonim şirketler, paylı komandit şirketler ve özel kanunlarla kurulmuş şirketler yer alır. Halka arz için şirketlerin ilgili denetim kurumlarından onay alması gereklidir. Örneğin, ABD borsasında hisse ihraç etmek isteyen şirketler SEC’den, Türkiye borsasında hisse ihraç etmek isteyenler ise SPK’dan onay almalıdır.
Hisse Senedi Türleri Nelerdir?
Büyüme Hisse Senetleri
Büyüme potansiyeli yüksek olan şirketlerin hisse senetleridir. Bu hisseler yüksek volatiliteye sahiptir, yani hızlı ve büyük değişimler gösterebilirler. Büyüme hisseleri genellikle temettü dağıtmaz ve kazançlarını tekrar işlerine yatırarak hızlı büyüme hedeflerler. Yatırımcılar, bu hisselere yüksek beklentilerle yatırım yapar ve genellikle bu hisselerin F/K oranları yüksektir.
Temettü Hisse Senetleri
Düzenli olarak temettü ödeyen şirketlerin hisse senetleridir. Bu hisseler, yatırımcılara pasif gelir sağlar ve düzenli aralıklarla kâr payı ödemeleri gerçekleştirir.
Değer Hisse Senetleri
Değer hisseleri, kazançlarına oranla düşük fiyatlara sahip hisse senetleridir. Bu hisseler genellikle düşük F/K değerlerine sahiptir ve yatırımcılar tarafından “ucuz” olarak değerlendirilir. Değer hisseleri genellikle temettü ödemeleri yapar ve daha stabil bir performansa sahiptirler.
Birinci Sınıf Hisse Senetleri
Bu hisse senetleri, dünyanın en büyük ve finansal açıdan güçlü şirketlerinin hisseleridir. Apple veya Google gibi şirketler, büyük kazançları ve pazar dominansları nedeniyle bu kategoride yer alır.
Defansif Hisse Senetleri
Bu hisseler, ekonomik durum ne olursa olsun düzenli kâr eden ve temettü ödeyen şirketlerin hisseleridir. Genellikle gıda, ilaç ve kamu hizmetleri gibi sektörlerde yer alan şirketlerin hisseleridir ve volatilitesi düşük olduğu için daha az risklidir.
Borsa İstanbul (BIST) Hisse Senetleri
Türkiye’nin önde gelen şirketlerinin hisse senetleri Borsa İstanbul’da işlem görür. BIST, 436 adet Türk şirketinin hisse senedine ev sahipliği yapar ve günlük olarak bu hisseler işlem görür. BIST’te işlem gören hisse senetleri, pandemi döneminde getirilen “Tavan-Taban” uygulaması ile en fazla %10 artabilir veya azalabilir.
Hisse Senedi Yatırımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
Hisse senedi yatırımı yaparken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar şunlardır:
- Şirket Analizi: Yatırım yapacağınız şirketin geçmiş performansını ve kalitesini iyi analiz etmelisiniz.
- Deneyim Kazanma: Küçük adımlarla başlayarak borsada deneyim kazanmalısınız.
- Sektör Seçimi: Yatırım yapacağınız sektörü iyi seçmeli ve bildiğiniz bir sektörde yatırım yapmalısınız.
- Getiri Beklentisi: Beklenen getiri hakkında gerçekçi olmalı ve portföyünüzü düzenli olarak takip etmelisiniz.
- Likidite: Hisse senetlerinin hızlı bir şekilde nakde çevrilebileceğini unutmamalısınız.
- Dalgalanmalar: Piyasa dalgalanmalarına dikkat etmeli ve risk yönetimi yapmalısınız.
- Risk-Getiri Analizi: Alacağınız risk karşısında elde edeceğiniz getiriyi iyi analiz etmelisiniz.
- Zaman Ufku: Hisse senedini elinizde ne kadar süre tutacağınızı belirlemelisiniz.
Hisse senetlerinin değeri, şirketin finansal durumu ve piyasa koşullarına bağlı olarak değişebilir. Bu yüzden, yatırım yapmadan önce detaylı araştırma yapmanız önemlidir.
Sizlerde finansal okuryazarlığınızı geliştirmek için, Türkiye de önde gelen finansal eğitim & danışmanlık şirketimizden borsa eğitimi alabilir, özel sistem ve stratejilerimiz ile kazananlar kulübüne katılabilirsiniz.
Eğitim sonrasında sürekli analiz desteğimiz sizinle! Özel Telegram grubumuzda tüm fırsatları sizinle paylaşıyoruz.
