İstanbul Sanayi Odası (İSO), 1968 yılından bu yana aralıksız olarak gerçekleştirdiği ve Türkiye sanayi sektörünün en büyüklerini belirlediği “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”nın 2024 yılı sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. Araştırma sonuçları, Odakule Fazıl Zobu Meclis Salonu’nda düzenlenen bir toplantıyla, İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan’ın ev sahipliğinde açıklandı. Toplantıya, İSO Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıları İrfan Özhamaratlı ve Cemal Keleş de katıldı.
TÜPRAŞ Yine Zirvede
İSO 500 listesinde bu yıl da zirve değişmedi. TÜPRAŞ, 651,6 milyar TL’lik üretimden satış rakamıyla üst üste liderliğini korudu. Onu 356 milyar TL ile Ford Otomotiv ve 201,6 milyar TL ile Star Rafineri izledi. Böylece geçen yıl olduğu gibi bu yıl da ilk üç sırada herhangi bir değişiklik yaşanmadı. Ancak ilk 10’da iki yeni isim yer aldı: İskenderun Demir Çelik ve Hyundai Assan Otomotiv, ilk 10’a girme başarısını gösterdi.
Üç Kritik Göstergede Gerileme
İSO Başkanı Bahçıvan, açıklamasında 2024 yılı verilerinde dikkat çeken üç temel olumsuz gelişmeye vurgu yaptı:
-
Reel Satışlardaki Düşüş: İSO 500 şirketlerinin üretimden net satışları üst üste üç yıldır reel olarak azalıyor.
-
Yüksek Finansman Yükü: Sanayiciler bu yıl kazançlarının neredeyse tamamını finansman giderlerine ayırmak zorunda kaldı.
-
Düşen Karlılık: Faaliyet kârlılığı yüzde 10,4’ten yüzde 6,2’ye; satış kârlılığı ise yüzde 7,1’den yüzde 2,6’ya geriledi.
Sanayi, 2024’ü Neredeyse Büyümesiz Kapattı
Bahçıvan, Türkiye’nin uyguladığı Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında en büyük fedakârlığı sanayi sektörünün yaptığını belirterek, 2024 yılında sanayinin reel anlamda neredeyse hiç büyüme kaydedemediğini ifade etti. OVP’nin sürdürülebilirliği açısından sanayiye verilen önemin ve yükün daha görünür hale getirilmesi gerektiğini vurguladı. Finansal istikrar hedeflerinin, sanayiciler açısından hâlâ temel bir referans noktası olduğunun da altını çizdi.
Üretimden Uzaklaşma Tehlikesi ve 2030 Vizyonu
İSO 500 verilerinin, Türkiye’nin üretim temelli büyümeden uzaklaşma riski taşıdığını net biçimde ortaya koyduğunu belirten Bahçıvan, bu eğilimi tersine çevirmenin herkesin sorumluluğu olduğunu söyledi. Küresel gerginliklerin ve korumacılığın arttığı bir dönemde güçlü bir sanayi altyapısının hem ekonomik hem de stratejik anlamda ülke için yaşamsal öneme sahip olduğunu vurguladı.
Bu doğrultuda, Cumhurbaşkanlığı tarafından açıklanan “2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi”ni heyecanla karşıladıklarını belirtti. Bahçıvan, bu stratejiyi İSO Stratejik Dönüşüm Merkezi’nin çalışmalarında temel rehber olarak benimsediklerini de sözlerine ekledi.
