Temiz enerji geçişinde ve 2050 yılına kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmada kritik rol oynayan bir metalde yatırım yapmayı düşünür müsün? Cevabın evet ise, bakır yatırımı ilginizi çekebilir.
Statista verilerine göre, bakır, küresel değer açısından altın ve alüminyumdan sonra üçüncü en büyük pazara sahiptir. Ancak, diğer metallerde olduğu gibi, bakır fiyatları da zaman zaman dalgalanmalara maruz kalabilir. Bu durum, makroekonomik gelişmelerin fiyatlar üzerindeki etkisinden kaynaklanır.
Çin’in Rolü ve Faiz Kararlarının Etkisi
Çin’in uyguladığı teşvikler, ekonomik faaliyetleri destekleyerek bakır talebini artırıyor. Dünyanın en büyük bakır tüketicisi olan Çin, talebin sürdürülebilirliği açısından hayati bir rol oynuyor. Analistler, ülkede fiziksel bakır talebinin artış göstermesini bekliyor.
Ayrıca, ABD Merkez Bankası’nın faiz kararları da dikkatle izleniyor. Faiz artışları, doları güçlendirerek emtia fiyatlarını olumsuz etkileyebilir. Bu iki gelişme, bakır fiyatları için kısa vadeli bir yön arayışını gösteriyor.
Bakırın Kullanım Alanları
Bakır, termal ve elektriksel iletkenliği, korozyona karşı dayanıklılığı ve şekillendirilebilirliği nedeniyle birçok sektörde önemli bir yere sahip. İşte bakırın öne çıktığı bazı endüstriler:
- Elektrik ve tesisat bileşenleri
- Tüketici elektroniği (devre kartları, yarı iletkenler, telefonlar, bilgisayarlar)
- İnşaat (ısıtma ve havalandırma sistemleri)
- Otomotiv ve havacılık endüstrileri (radyatörler, fren sistemleri)
- Yenilenebilir enerji (güneş panelleri, rüzgar türbinleri)
- Endüstriyel makineler ve ekipmanlar
Yatırım Görünümü: Neler Bekleniyor?
Temiz enerji teknolojilerinin gelecekte en hızlı büyüyen alanlardan biri olması bekleniyor. Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), 2040 yılına kadar temiz enerji talep payının %40’a ulaşacağını öngörüyor.
Pandemi döneminde bakır fiyatları iki katına çıkarak 2021’de neredeyse 11.300 dolara kadar yükseldi. Bu artış, ABD ile Çin arasındaki kötüleşen ticaret ilişkileri nedeniyle bakır stoklarının artmasından kaynaklandı. Ancak geçen yıl yaşanan arz fazlası, fiyatların ton başına yaklaşık 8.000 dolara düşmesine neden oldu.
Son zamanlarda bakır, yatırımcıların radarına yeniden girmeye başladı. Son iki yılda ton başına 10 bin doları aşan fiyatlar, küresel imalat faaliyetlerinin artması ve maden arzındaki sıkışıklık nedeniyle yükseldi. Bu durum, yeni madenlerin açılması için bakırın değer kazanması gerektiğine dair görüşleri destekliyor.
Elektrikli araçlar, yenilenebilir enerji ve genişleyen elektrik şebekeleri için önümüzdeki yıllarda milyonlarca ton yeni maden arzına ihtiyaç duyulacak. Bu büyük madenlerin inşası veya genişletilmesi ile birlikte maliyetler artarken, piyasa aktörleri talepte artış bekliyor.
BlackRock analistleri, yeni maden yatırımlarını teşvik etmek ve gelecekteki arz açıklarını önlemek için bakır fiyatlarının ton başına 12 bin dolara ulaşması gerektiğini belirtiyor. Bu da bakırda yaklaşık %25’lik bir artışa işaret ediyor.
Yapay zeka trendi de bakıra olan talebi destekliyor. Nvidia’nın enerji tasarrufu amacıyla yapay zeka veri merkezlerinde optik fiber yerine bakır kabloları tercih etmesi, bakır talebinde büyük bir artışa işaret ediyor. Bu eğilim, bakır hisselerini daha da destekleyebilir.
Uzun Vadede Bakır Yatırımının Avantajları
Bakıra yatırım yapmanın en büyük avantajı, küresel endüstrilerin temiz enerjiye ve 2050 yılına kadar net sıfır emisyona geçişidir. Analistler, bakır talebinin uzun vadede artmaya devam edeceğini öngörüyor. Özellikle temiz enerji teknolojilerinin yaygınlaşması ve elektrik altyapısındaki iyileşmeler, talebi destekleyecek.
S&P Global, bakır talebinin 2035 yılına kadar 25 milyon metrik tondan 50 milyon metrik tona yükselebileceğini tahmin ediyor. Bakır sınırlı bir kaynak olduğundan, bu talep artışı bakır kıtlığına ve fiyatların yükselmesine yol açabilir.
Bakıra Yatırım Yöntemleri
Bakıra doğrudan yatırım yapma imkânın yoksa, bakır alanında faaliyet gösteren madencilik şirketlerinin hisseleri veya portföyünde bakır bulunan fonlar aracılığıyla yatırım yapabilirsin. İşte ABD borsalarında işlem gören bazı önemli bakır şirketleri:
- Freeport-McMoRan (FCX)
- Southern Copper (SCCO)
- BHP Group (BHP)
- Rio Tinto (RIO)
- Teck Resources (TECK)
- Alcoa (AA)
- Nucor (NUE)
- LyondellBasell (LYB)
JPMorgan, 7 Nisan tarihli bir notunda, ABD’de listelenen Teck Resources’u bakır için en iyi seçim olarak değerlendirmişti. Ancak, birçok yatırımcı Freeport-McMoRan’ı tercih ediyor. JPMorgan, bu kıyaslamada “Kuzey Amerika’daki eski varlıklarda iş gücü zorlukları ve maliyet iyileştirmeleriyle ilgili gelişmelere dikkat çekiyoruz” ifadesini kullandı.
Borsa İstanbul’da da bakır alanında faaliyet gösteren bazı şirketler bulunmaktadır:
- Sarkuysan (SARKY)
- Mega Metal (MEGMT)
- Koza Anadolu (KOZAA)
- Koza Altın (KOZAL)
- CVK Madencilik (CVKMD)
Ayrıca, TEFAS fonları aracılığıyla portföyünü bakır yatırımları ile çeşitlendirebilirsin. Kıymetli maden ve emtia alanlarında yatırım yapan fonlar şunlardır:
- DFD – Deniz Portföy Emtia Serbest Fon
- GBZ – Azimut Portföy Emtia Fon Sepeti Fonu
- GZE – Garanti Portföy Emtia Serbest Fon
- KIF – Trive Portföy Emtia Serbest Fon
- KMF – Azimut Portföy Kıymetli Madenler Katılım Fonu
- KUT – Kuveyt Türk Portföy Kıymetli Madenler Katılım Fonu
- OTJ – Oyak Portföy Kıymetli Madenler Fon Sepeti Fonu
- OVD – QNB Finans Portföy Emtia Fonu Serbest Fonu
- TGE – İş Portföy Emtia Yabancı BYF Fon Sepeti Fonu
- YGM – Yapı Kredi Portföy Emtia Serbest Fonu
- ZCN – Ziraat Portföy Emtia Fon Sepeti Fonu
Sonuç olarak, bakır gibi metal emtialarına yapılan yatırımlar, dengeli ve çeşitlendirilmiş bir portföyün önemli bir parçasıdır. Uzun vadede, temiz enerji geçişi ve endüstriyel kullanımların artmasıyla birlikte bakırın geleceği oldukça parlak görünmektedir. Ancak, yatırım yaparken makroekonomik gelişmeleri takip etmek ve piyasa dalgalanmalarına karşı dikkatli olmak önemlidir.